Brzoskwinia (Prunus persica) jest rodzajem drzew, należących do rodziny różowatych (Rosaceae), żyjących do 30 lat. Drzewo brzoskwini osiąga 5 - 7 m wysokości. Liście brzoskwini przeważnie są lancetowate i faliście ząbkowane. Kwiaty brzoskwini są pięciokrotne, pełne lub półpełne, niektóre odmiany posiadają kwiaty dzwonkowate. Pojawiają się w pierwszej połowie kwietnia, jeszcze przed pojawieniem się liści, najczęściej posiadają barwę białą, bladoróżową lub różową. Kora drzewa jest podłużnie spękana i posiada ciemnobrunatny kolor, niekiedy u dołu czarny.
Owocami brzoskwini są kuliste pestkowce, osiągające ok. 5 - 8 cm
średnicy. Dostępne są także odmiany gdzie owoce są wydłużone i spłaszczone np. u brzoskwini fergańskiej (Persica
ferganensis). Większość owoców posiada jednostronną bruzdę,
która dzieli owoc na dwie części. Pod omszoną, zazwyczaj
żółtozieloną i od strony nasłonecznionej z rumieńcem skórką,
znajduje się miąższ i pestka. Miąższ przybiera barwę białą,
białawozieloną, poprzez żółtą do szafranowej, a nawet krwistą.
Miąższ połączony jest z pestką za pomocą włókien. Typowym gatunkiem
jest brzoskwinia zwyczajna (Persica
vulgaris).
Brzoskwinie najprawdopodobniej pochodzą z środkowych i północno-wschodnich Chin. Z źródeł wynika, że drzewa te, uprawiane są już ponad 4000 lat. Największe uprawy brzoskwiń można spotkać we Francji, Grecji, Hiszpanii, USA i Australii. W Polsce także znajdują się plantacje brzoskwiń.
Owoce dzięki zawartości węglowodanów, związków magnezu, fosforu,
potasu oraz witamin: A, B1, B2, B3, B6, C, PP, znajdują
zastosowanie w gastronomii, lecznictwie i kosmetyce. Są zdrowymi
owocami jadalnymi w stanie surowym, ale również przetwarzane są na
dżemy, kompoty, dodawane do ciast i deserów, a także poddawane są
kandyzowaniu. Barwa owocu uzależniona jest od odmiany: brzoskwinie
białe, żółte, czerwone bądź zielone. Owoce o jaśniejszej skórce są o wiele słodsze niż ciemniejsze. Brzoskwinie o białym miąższu,
posiadają dużo cukru i są doskonałe do jedzenia na surowo.
Natomiast o żółtym miąższu są twardsze i lepiej nadają się na
przetwory. Zaleca się spożywanie owoców razem ze skórką, bo właśnie
pod nią znajduje się najwięcej cennych składników.
Udowodniono, że brzoskwinie oczyszczają organizm z toksyn i są źródłem boru, który odpowiedzialny jest za produkcję estrogenu. Bor chroni również przed osteoporozą i pozytywnie oddziałuje na gęstość mineralną kości. Brzoskwinie są niskokaloryczne, zasadotwórcze i moczopędne, polecane są osobom korzystającym z kuracji odchudzających, cierpiącym na schorzenia układu moczowego i nerek. Pomocne są w chorobach reumatycznych, zaburzeniach pokarmowych i zaparciach. Brzoskwinie pobudzają produkcję czerwonych krwinek stąd zalecane są przy anemii.
Liście brzoskwini zawierają flawonoidy, witaminy, garbniki,
niewielka ilość kwasu cyjanowego i niezidentyfikowany do tej pory
alkaloid. Źródła informują, że kwiaty i liście brzoskwiń posiadają
niewielkie zastosowanie w lecznictwie, stosowane są jako łagodne
środki przeciwbólowe, przeczyszczające i regulujące procesy
trawienia. W medycynie ludowej wywar z liści i kwiatów stosowany
był jako środek przeciwko robakom i wysypkom.
Pestki owoców zawierają olejek eteryczny, tłuszcz, olej glicerynowy, oraz toksyczny alkaloid - amigdalinę, dlatego stosując je w kulinariach jako substytut migdałów, należy używać ich w małych ilościach.
Brzoskwinia oddziałuje na cały organizm, także wewnętrzny spokój. Poprzez zawartość niacyny, która niezbędna jest do produkcji serotoniny, przypisuje jej się właściwości wyciszające, relaksujące i łagodzące rozdrażnienia.
Brzoskwinia ma również zastosowanie w przemyśle kosmetycznym, gdzie symbolizuje młodość i odnowę, kojarzona jest z delikatnością i zmysłowością. Badania wykazały, że dzięki zawartości karotenoidów i białka, brzoskwinie sprzyjają naprawie tkanek, działają odmładzająco, wzmacniają tkankę łączną, poprawiają kondycję cery i nadają im kolorytu.
Olej brzoskwiniowy otrzymywany jest z pestek brzoskwiń. Posiada dość rzadką konsystencję w kolorze jasnożółtym. Charakteryzuje się delikatnym zapachem migdałów. Stosowany jest jako baza do masażu. W przemyśle perfumeryjnym aromat odtwarzany jest z aldehydów. Aromat brzoskwini zazwyczaj występuje w kwiatowych kompozycjach, ale wyczuwalny jest także w bardziej wyrafinowanych zapachach, gdzie nadaje delikatnej, owocowej woni.