Gardenia (Gardenia) jest rodzajem wiecznie zielonych roślin, należącym do rodziny marzanowatych (Rubiaceae). Źródła wskazują na istnienie ok. 200 gatunków. Gardenia jest silnie rozgałęzionym krzewem, zwykle osiągającym ok. 50 cm wysokości. Niektóre gatunki rosną nawet do kilku metrów. Roślina ta posiada błyszczące, skórzaste liście, które przybierają kształt eliptyczny lub owalny. Liście przeważnie osadzone są po dwa, naprzeciw siebie. Kwiaty o barwie białej lub żółtej (w zależności od gatunku) pojawiają się na końcach pędów, w kątach liści zazwyczaj zimową porą. Mają spodkowaty kształt, osiągają 8 - 10 cm średnicy i posiadają piękny zapach.
Kwiat ten jest narodowym kwiatem Polinezji Francuskiej i Wysp
Cooka. Gardenia w języku kwiatów symbolizuje bardzo pozytywne
uczucia tj. miłość, łagodność i zgodę. Najpopularniejszym i najbardziej znanym gatunkiem jest gardenia jaśminowata
(Gardenia jasminoides), która charakteryzuje się silnym
zapachem kwiatów, przypominającym woń jaśminu oraz kształtem
kwiatów, które podobne są do róży, tylko bardziej spłaszczone.
Warto wspomnieć również o gatunku jakim jest gardenia
tahitańska (Gardenia tahitensis). Roślina ta zwana
również Tiare maohi lub Tiare maori (z zależności od miejsca
pochodzenia) dorasta do 4 m, posiada liście do 16 cm długości.
Charakteryzuje się, pięknymi kremowo-białymi kwiatami, które
przybierają kształt wiatraczka, składającego się z 5 - 9
płatków.
Gardenia najprawdopodobniej pochodzi z Azji, gdzie do dziś występuje tam w stanie dzikim. Najwięcej obszarów zajmuje w Chinach, Tajwanie, Japonii oraz w Wietnamie. Niektóre gatunki porastają tropikalne i subtropikalne rejony Afryki. W Polsce gardenie mogą być uprawiane w szklarniach lub jako rośliny doniczkowe.
Gardenia posiada dość duże walory dekoracyjne, poza tym kwiaty wszystkich odmian bardzo intensywnie pachną. Współcześnie jest bardzo popularną rośliną ogrodową w ciepłych krajach. Gardenię uprawia się również jako roślinę pokojową, w czasie letnim jest doskonałą dekoracją tarasów i balkonów. Gardenia była dość popularnym kwiatem używanym do butonierek, symbolizującym elegancję.
Gardenia używana jest również w medycynie ludowej. W Azji znajduje swoje zastosowanie jako środek na różnorodne dolegliwości. W Chinach owoce gardenii wykorzystywane są przy produkcji leków przeciw cukrzycy. Świeże kwiaty gardenii Tahitensis stosowane są jako środek łagodzący bóle migrenowe, pomocne są w leczeniu jęczmienia na oku. Posiadają również działanie kojące na drobne uszkodzenia i podrażnienia skóry.
Gardenia znajduje swoje zastosowanie także w przemyśle kosmetycznym i perfumeryjnym. Dzięki właściwościom odmładzającym nazywana jest „eliksirem młodości”. Wyciągi gardenii zawarte są w kremach, balsamach, maseczkach, żelach pod prysznic itd. Zatrzymują wodę w naskórku, dzięki czemu idealnie nawilżają i wygładzają skórę, jak również zapobiegają przed jej wysuszeniem i łuszczeniem się. Dodatkową zaletą jest piękny zapach, który dość długo utrzymuje się na skórze.
Olejek eteryczny pozyskiwany z kwiatów gardenii uzyskuje się metodą enfleurage, polegającą na wykorzystaniu absorpcji rozpuszczalnych w tłuszczach substancji zapachowych, które uwalniane są z kwiatów przez ok. 2 - 3 dni po ich zerwaniu. Uzyskiwany olejek jest bardzo intensywny, stąd bywa łagodzony delikatniejszymi nutami. Posiada on działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Pomocny jest w obniżaniu ciśnienia, często stosowany w stanach znużenia, zniechęcenia i przygnębienia.
Kwiaty i pąki gardenii tahitańskiej są głównym składnikiem olejku monoi-tiare, który przygotowywany jest poprzez macerację surowców kwiatowych w olejku kokosowym. Z źródeł wynika, że maceracja (moczenie) trwa ok. 15 dni. Uzyskany olejek posiada białą barwę i bardzo przyjemny, kwiatowy i subtelny zapach. Olejek posiada działanie odżywcze, łagodzące i nawilżające. Stosowany jest do ciała i włosów.