Jałowiec (Juniperus) jest rodzajem drzew i krzewów iglastych, należącym do rodziny cyprysowatych (Cupressaceae). Rodzaj ten obejmuje ponad 50 różnych gatunków, z których wyhodowano ponad 400 odmian. Ze względu na dużą różnorodność, jałowiec posiada bardzo zróżnicowaną budowę.
Odmiany różnią się między sobą formą krzewu (od płożącej po
ziemi, poprzez rozłożystą, kopulastą, aż do strzelistych kolumn),
ubarwieniem oraz kształtem igieł i łusek. Zazwyczaj jest to roślina
dwupienna, rzadziej spotykane są odmiany jednopienne. Niektóre
drzewa jałowca mogą dorastać nawet do 40 m wysokości. Wszystkie
odmiany w młodości posiadają igły, z czasem niektóre wykształcają
łuski o szerokiej palecie kolorów. Kolor może zmieniać się
sezonowo. Najbarwniejszą osłonę posiadają podczas wiosny. Barwy
rozpościerają się od różnych odcieni zieleni, żółci, przez
niebieskie i fioletowe. Kwiaty jałowca zazwyczaj pojawiają się na
końcach gałązek. Posiadają drobną budowę i zebrane są w ścisłe
kwiatostany. Owocami jałowca są pokryte woskowym nalotem
szyszkojagody, przeważnie w kolorze ciemnogranatowym. Jałowiec jest
mało wymagającą rośliną, odporną na mróz, małą ilość wody i niekorzystny klimat. Najszkodliwszą substancją, przez którą
dochodzi do żółknięcia i uschnięcia rośliny, jest mocz domowych
zwierząt.
Pochodzenie jałowca nie jest do końca znane. Przypuszcza się, że
pochodzi z Europy Środkowej. Krzewy i drzewa jałowców pospolite są
na terenie całego kraju, ale także w Afryce, Ameryce Północnej i Azji. Rośliny te cieszą się dużą popularnością w uprawie. Uprawiane
są w pojemnikach bądź donicach. Stosowane są jako rośliny
ozdobne.
Jałowiec znany był już w czasach starożytnych, gdzie
wykorzystywany był przy obrzędach oczyszczających i odpędzania
złych mocy. Źródła wskazują, że w Starożytnym Egipcie jałowiec
stosowany był w epidemii cholery, ospy, duru brzusznego. Później
przypisywano mu właściwości oczyszczające krew oraz działanie
przeciwobrzękowe i moczopędne.
Współcześnie jałowiec jest powszechnie stosowany w medycynie
ludowej i lecznictwie. Najbardziej cenionymi ze względu na wartości
są owoce jałowca. Wyciągi, wywary, napary oraz przygotowywane
nalewki z jagód jałowcowych posiadają właściwości
przeciwbakteryjne, miejscowo przeciwzapalne, dezynfekujące i pobudzające przemianę materii.
Jagody jałowca używane są także w kulinariach. Posiadają słodko-gorzki smak i leśny aromat (niektórzy porównują go do sosnowego). W kuchni owoce stosowane są w postaci świeżo zmielonych, suszonych lub utłuczonych jagód. Służą jako aromatyczna przyprawa, a zarazem jako środek wspomagający trawienie. Owoce używane są również przy produkcji alkoholi: ginu, jenevera, steinhagera.
Olejek jałowcowy uzyskiwany jest z owoców rośliny metodą destylacji z parą wodną. Posiada bezbarwną, żółtą lub zielonawą barwę i palący, gorzkawy smak. Olejek zawiera L-pinen, kamfen, terpineol, kadinen i junen. Istnieją również tańsze wersje olejku jałowcowego, które są mniej wartościowe, ponieważ zostały sporządzone z igieł, kory, drewna i owoców.
Olejek jałowcowy posiada działanie antyseptyczne i antybakteryjne. Pomocny jest w leczeniu problemów skórnych tj.:
egzema, łuszczyca, trądzik. Wskazany jest także w leczeniu
przeziębienia, grypy czy zapalenia oskrzeli. Często w towarzystwie
innych olejków stosowany jest do nacierania klatki piersiowej i pleców. Przypisuje mu się właściwości orzeźwiające, energetyzujące i poprawiające pamięć. Zalecany w przypadku zmęczenia, wyczerpania,
senności. Wykazuje działanie łagodzące stres, napięcie nerwowe i niepokój.
Olejek jałowcowy znajduje zastosowanie w przemyśle kosmetycznym i perfumeryjnym. Służy do wyrobu produktów zmywalnych i niezmywalnych, m.in.: dezodorantów, wód zapachowych, perfum, mydeł, szamponów, peelingów itd. Spotykany jest również w produktach zapachowych odświeżających powietrze. W kosmetyce zalecany jest osobom zmagającym się z dużym cellulitem, rozstępami lub problemami skórnymi.